Προθεσμία άσκησης του Δικαιώματος Έκπτωσης ΦΠΑ
Τυπικός κανόνας
- Τα άρθρα 167 και 179 παράγραφος 1 της Οδηγίας ΦΠΑ ρυθμίζουν ότι το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ προκύπτει την ίδια στιγμή που ο ΦΠΑ καθίσταται απαιτητός
- Το άρθρο 178 απαιτεί ότι το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ μπορεί να ασκηθεί μόνο εάν ο υποκείμενος στον φόρο έχει τιμολόγιο ( άρθρο «θα» )
Επιτρέπεται η παρέκκλιση υπό όρους που καθορίζονται από κάθε κράτος μέλος
- Το άρθρο 180 ορίζει ότι τα κράτη μέλη μπορούν να εγκρίνουν το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ εάν δεν έχει τηρηθεί ή δεν μπορεί να τηρηθεί ο «Τυπικός κανόνας»
- Άρθρο 181: Εάν ένας υποκείμενος στον φόρο δεν έχει το σωστό τιμολόγιο, τα κράτη μέλη μπορούν να του επιτρέψουν να εκπέσει τον ΦΠΑ που σχετίζεται με τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών.
- Το άρθρο 182 ρυθμίζει ότι τα κράτη μέλη καθορίζουν τους όρους και τους λεπτομερείς κανόνες αυτής της παρέκκλισης
Σχετικά άρθρα στην Οδηγία ΦΠΑ 2006/112/ΕΚ της ΕΕ
ΤΙΤΛΟΣ X – ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ – ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 – Προέλευση και έκταση του δικαιώματος έκπτωσης
Άρθρο 167
Το δικαίωμα έκπτωσης γεννάται κατά τον χρόνο κατά τον οποίο ο προς έκπτωση φόρος γίνεται απαιτητός..
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 – Κανόνες που διέπουν την άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης
Άρθρο 178
Για να έχει τη δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος έκπτωσης, ο υποκείμενος στον φόρο οφείλει να πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) για την προβλεπόμενη στο άρθρο 168 στοιχείο α) έκπτωση, όσον αφορά τις παραδόσεις αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών, να κατέχει τιμολόγιο, το οποίο έχει εκδοθεί σύμφωνα με τα τμήματα 3 έως 6 του κεφαλαίου 3 του τίτλου XI,
(β)….
Άρθρο 179
Η έκπτωση ενεργείται από τον υποκείμενο στον φόρο με την αφαίρεση, από το συνολικό ποσό του φόρου που οφείλεται για μία φορολογική περίοδο, του συνολικού ποσού του ΦΠΑ, για τον οποίο γεννήθηκε και ασκείται, σύμφωνα με το άρθρο 178, το δικαίωμα έκπτωσης, κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου. Εντούτοις, τα κράτη μέλη μπορούν να υποχρεώνουν τους υποκείμενους στον φόρο οι οποίοι πραγματοποιούν ευκαιριακές πράξεις, κατά την έννοια του άρθρου 12, να ασκούν το δικαίωμα έκπτωσης μόνο κατά τον χρόνο της παράδοσης.
Άρθρο 180
Τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν το δικαίωμα στον υποκείμενο στον φόρο να ενεργεί έκπτωση, την οποία δεν διενήργησε σύμφωνα με τα άρθρα 178 και 179..
Άρθρο 181
Τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέπουν σε υποκείμενο στον φόρο, ο οποίος δεν διαθέτει τιμολόγιο που έχει εκδοθεί σύμφωνα με τα τμήματα 3 έως 5 του κεφαλαίου 3 του τίτλου ΧΙ, να προβαίνει στην έκπτωση του άρθρου 168 στοιχείο γ) για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών που πραγματοποιεί.
- Άρθρο 168: Στο βαθμό που τα αγαθά και οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες των φορολογούμενων πράξεών του, ο υποκείμενος στον φόρο έχει το δικαίωμα, στο κράτος μέλος στο οποίο πραγματοποιεί τις πράξεις του, να εκπίπτει από τον οφειλόμενο φόρο τα ακόλουθα ποσά:
γ) τον ΦΠΑ που οφείλεται για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών, σύμφωνα με το άρθρο 2, παράγραφος 1, στοιχείο β), σημείο i),
Άρθρο 182
Τα κράτη μέλη καθορίζουν τους όρους και τις λεπτομέρειες εφαρμογής των άρθρων 180 και 181.
Άρθρο 222
Για τις παραδόσεις αγαθών σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 138 ή για τις παροχές υπηρεσιών για τις οποίες ο ΦΠΑ οφείλεται από τον πελάτη κατ’ εφαρμογή του άρθρου 196, πρέπει να εκδίδεται τιμολόγιο το αργότερο τη 15η ημέρα του μήνα που ακολουθεί εκείνο κατά τον οποίο επήλθε η γενεσιουργός αιτία.
Για άλλες παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών, τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλλουν στους υποκείμενους στον φόρο χρονικές προθεσμίες για την έκδοση τιμολογίων.
Αρχές που εφαρμόζονται σε υποθέσεις ΦΠΑ μέσα από τις αποφάσεις του ΔΕΕ
- 1. Το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ είναι μια θεμελιώδης αρχή που διασφαλίζει την ουδετερότητα του ΦΠΑ
- C-324/11 (Tóth) – Εκδότης τιμολογίου διαγραφείς από το μητρώο ατομικών επιχειρήσεων – Εκδότης τιμολογίου ο οποίος δεν εκπλήρωσε την υποχρέωσή του να δηλώσει τους εργαζομένους του στη φορολογική αρχή – Υποχρέωση του υποκειμένου στον φόρο να διασφαλίζει τη νομότυπη συμπεριφορά του εκδότη τιμολογίου έναντι της φορολογικής αρχής– Παράγραφοι 23, 24 και 25
- C-424/12 (Fatorie) – Καταβολή του φόρου στον πάροχο υπηρεσιών — Παράλειψη υποχρεωτικών ενδείξεων — Καταβολή μη οφειλόμενου ΦΠΑ — Απώλεια του δικαιώματος εκπτώσεως – Παράγραφος 31
- C-590/13 (Idexx Laboratoires Italia) – Ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών — Αντιστροφή της επιβάρυνσης — Ουσιαστικές προϋποθέσεις — Τυπικές προϋποθέσεις — Μη τήρηση των τυπικών προϋποθέσεων – Παράγραφοι 30 και 33
- C-518/14 (Senatex) – Έκδοση τιμολογίων χωρίς αναγραφή αριθμού φορολογικού μητρώου ή αριθμού μητρώου ΦΠΑ — Κανονιστική ρύθμιση κράτους μέλους αποκλείουσα την ex tunc διόρθωση τιμολογίου – Παράγραφοι 26 και 37
- C-341/22 (Feudi di San Gregorio Aziende Agricole) – Έννοια του υποκειμένου στον φόρο – Αρχή της φορολογικής ουδετερότητας – Αρχή της αναλογικότητας – Ανενεργή εταιρία – Εθνική ρύθμιση η οποία αποκλείει το δικαίωμα έκπτωσης, την επιστροφή ή τον συμψηφισμό του ΦΠΑ εισροών
- 2. Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόσουν μια προθεσμία παραγραφής για να εξασφαλίσουν ασφάλεια δικαίου, εκφραζόμενη σε πολλά έτη
- C-81/17 (Zabrus) Πράξεις που αφορούν φορολογική περίοδο η οποία αποτέλεσε ήδη αντικείμενο περατωθέντος φορολογικού ελέγχου – Δυνατότητα του υποκείμενου στον φόρο να διορθώσει τις φορολογικές δηλώσεις που έχουν αποτελέσει ήδη αντικείμενο φορολογικού ελέγχου – Παράγραφος 38
- C-562/17 (Nestrade) – Τρόπος επιστροφής του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) – Επιχείρηση μη εδρεύουσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση – Προγενέστερη απόφαση περί μη επιστροφής του ΦΠΑ καταστάσα απρόσβλητη – Εσφαλμένος αριθμός φορολογικού μητρώου ΦΠΑ – Παράγραφοι 41 και 42
- C-835/18 Terracult – Επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντος φόρου – Μηχανισμός αντιστροφής της επιβαρύνσεως του ΦΠΑ – Οικονομικές πράξεις που αφορούν φορολογική περίοδο η οποία αποτέλεσε ήδη αντικείμενο φορολογικού ελέγχου – Παράγραφος 32
- C-895/19 (A. (Exercice du droit à deduction)) – Έκπτωση του φόρου εισροών που οφείλεται επί ενδοκοινοτικής αποκτήσεως – Τυπικές προϋποθέσεις – Ουσιαστικές προϋποθέσεις – Προθεσμία υποβολής της φορολογικής δήλωσης – Σκέψεις 50 και 51
- 3. Τα κράτη μέλη δεν μπορούν να αρνηθούν το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ για περίοδο που έχει ήδη ελεγχθεί
- 4, το ΔΕΕ δεν έχει ορίσει προθεσμία παραγραφής σε πολλά έτη, αλλά πρέπει να εξεταστεί υπό το φως όλων των περιστάσεων της υπόθεσης
- C-284/11 (EMS-Bulgaria Transport) – Αποκλειστική προθεσμία για την άσκηση του δικαιώματος προς έκπτωση του ΦΠΑ — Αποκλεισμός της ασκήσεως του δικαιώματος προς έκπτωση του ΦΠΑ – Παράγραφος 53
- C-332/15 (Astone) – Εθνικές διατάξεις οι οποίες αποκλείουν το δικαίωμα έκπτωσης σε περίπτωση μη τήρησης της πλειονότητας των τυπικών προϋποθέσεων – Φοροδιαφυγή – Παράγραφος 38
- C-533/16 (Volkswagen) – ΦΠΑ καταβληθείς και χρεωθείς μετά πάροδο πολλών ετών από την παράδοση των επίμαχων αγαθών – Άρνηση αναγνώρισης του δικαιώματος επιστροφής λόγω παρέλευσης της αποσβεστικής προθεσμίας η οποία άρχισε από την ημερομηνία παράδοσης των αγαθών
- C‑13/18 και C‑126/18 (Sole-Mizo) – Τρόπος καταβολής τόκων που οφείλονται λόγω μη διαθεσιμότητας πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ που παρακρατήθηκε κατά παράβαση του δικαίου της Ένωσης και τόκων που οφείλονται λόγω καθυστέρησης της φορολογικής αρχής να καταβάλει το οφειλόμενο ποσό – Παράγραφος 52 – 60
- 5. Η παραγραφή δεν τίθεται σε ισχύ εάν υπάρξουν μεταβολές των περιστάσεων που οδήγησαν αρχικά στην έκπτωση του Φ.Π.Α.
- 6. Σε περίπτωση που ο ΦΠΑ καταβάλλεται δύο φορές, ο παραλήπτης της παροχής θα πρέπει να μπορεί να εκπέσει τον ΦΠΑ εισροών.
- C-314/17 – Geocycle Bulgaria EOOD – Άρνηση αναγνωρίσεως, υπέρ του αποδέκτη τιμολογίου, του δικαιώματος εκπτώσεως του ΦΠΑ επί των εισροών – Απόφαση της φορολογικής αρχής επιβάλλουσα φόρο στον αποκτώντα ένα αγαθό
- C-138/12 (Rusedespred OOD) – Επιστροφή του καταβληθέντος φόρου στον προμηθευτή, σε περίπτωση άρνησης αναγνώρισης του δικαιώματος του αποδέκτη μιας απαλλασσόμενης από τον φόρο πράξης να εκπέσει τον φόρο
- 7. Τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν διατυπώσεις σε περίπτωση που εφαρμοστεί η αντιστροφή της επιβάρυνσης
- C-90/02 (Gerhard Bockemühl) – Διάθεση προσωπικού η οποία πραγματοποιείται από υποκείμενο στον φόρο εγκατεστημένο στην αλλοδαπή – Υπόχρεος προς καταβολή του ΦΠΑ ως αποδέκτης των υπηρεσιών – Υποχρέωση κατοχής τιμολογίου – Περιεχόμενο του τιμολογίου – Παράγραφος 50
- C-146/05 (Collée) – Ενδοκοινοτική παράδοση – Άρνηση απαλλαγής – Εκπρόθεσμη απόδειξη της παραδόσεως – Παράγραφος 26
- C-95/07 & C-96/07 (Ecotrade) – Παρατυπίες ως προς την τήρηση λογιστικών βιβλίων και τη δήλωση φόρου που επηρεάζουν πράξεις υποκείμενες στο καθεστώς της αντιστροφής της επιβάρυνσης – Παράγραφοι 63 και 66
- C-385/09 (Nidera Handelscompagnie BV) – Εθνική ρύθμιση αποκλείουσα το δικαίωμα εκπτώσεως για αγαθά που μεταπωλήθηκαν πριν από την απόκτηση αριθμού μητρώου ΦΠΑ – Παράγραφος 42
- C-392/09 Uszodaépitö – Απαιτήσεις σχετικά με το περιεχόμενο τιμολογίου – Αναδρομική εφαρμογή – Απώλεια του δικαιώματος προς έκπτωση– Παράγραφος 39
- C-284/11 (EMS-Bulgaria Transport) – Αποκλειστική προθεσμία για την άσκηση του δικαιώματος προς έκπτωση του ΦΠΑ — Αποκλεισμός της ασκήσεως του δικαιώματος προς έκπτωση του ΦΠΑ — Αρχή της φορολογικής ουδετερότητας – Παράγραφοι 62 και 71
- C-424/12 (Fatorie) – Καταβολή του φόρου στον πάροχο υπηρεσιών — Παράλειψη υποχρεωτικών ενδείξεων — Καταβολή μη οφειλόμενου ΦΠΑ — Απώλεια του δικαιώματος εκπτώσεως– Παράγραφοι 34 και 35
- C-590/13 (Idexx Laboratoires Italia) – Ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών — Αντιστροφή της επιβάρυνσης — Ουσιαστικές προϋποθέσεις — Τυπικές προϋποθέσεις — Μη τήρηση των τυπικών προϋποθέσεων– Παράγραφοι 38, 39 και 40