Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στις 22 Σεπτεμβρίου 2023, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημοσιοποίησε την ερευνητική εργασία National tax measures in response to the COVID-19 crisis που είχε παραγγείλει στο Policy Department for Economic, Scientific and Quality of Life Policies. Η εργασία παρέχει μια ολοκληρωμένη ανάλυση του αντίκτυπου των εθνικών φορολογικών μέτρων που εφαρμόστηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Σκοπός αυτής της πρωτοβουλίας είναι η παροχή συστάσεων πολιτικής για την αποτελεσματική αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αναρωτιέστε πώς είναι τα φορολογικά συστήματα στην ΕΕ μετά την πανδημία; Ενδιαφέρεστε για δράσεις φορολογικής πολιτικής που μπορούν να υποστηρίξουν την οικονομική ανάκαμψη βραχυπρόθεσμα και να διασφαλίσουν τη δημοσιονομική ανθεκτικότητα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα στο μέλλον; Τα ερωτήματα αυτά συζητήθηκαν στις 28 Ιουνίου 2022, στην τρίωρη διαδικτυακή εκδήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής / TAXUD, με θέμα Mega-trends & their impact on taxation.

Πανδημία και δημοσιονομικά πλαίσια. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τα δημοσιονομικά πλαίσια τέθηκαν σε δοκιμασία. Η ευρεία χρήση των ρητρών διαφυγής ήταν μία από τις καινοτομίες σε αυτήν την κρίση, η οποία βοήθησε να δημιουργηθεί χώρος πολιτικής για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Όμως οι πρωτοφανείς δημοσιονομικές ενέργειες οδήγησαν σε μεγάλες και εκτεταμένες αποκλίσεις από τα όρια ελλείμματος και χρέους. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες, γενικά, ήταν ευέλικτοι κατά τη διάρκεια κρίσεων, αλλά δεν απέτρεψαν μια μεγάλη και επίμονη συσσώρευση χρέους με την πάροδο του χρόνου. Η εμπειρία δείχνει ότι οι αποκλίσεις από τα όρια χρέους είναι πολύ δύσκολο να αντιστραφούν. Όλα αυτά υπογραμμίζουν τις μελλοντικές δύσκολες επιλογές πολιτικής για βελτίωση δημοσιονομικών πλαισίων που βασίζονται σε κανόνες. Τελικά, η πανδημία είναι μια τεράστια δοκιμασία για τα δημοσιονομικά πλαίσια που βασίζονται σε κανόνες, σύμφωνα με τη μελέτη του ΔΝΤ, Fiscal Rules and Fiscal Councils: Recent Trends and Performance during the COVID-19 Pandemic, IMF Working Papers (2022).

Φορολογική καινοτομία και πανδημία. Ιστορικά, οι πανδημίες θανατηφόρων ασθενειών αλλάζουν τα φορολογικά συστήματα και κάθε φορά οδηγούν σε νέες μορφές φορολογίας και φορολογικής διοίκησης. Οι συνέπειες των μεγαλύτερων πανδημιών στην ιστορία της ανθρωπότητας έφεραν νέες προσεγγίσεις στην οργάνωση των εθνικών φορολογικών συστημάτων καθώς και στη θέσπιση διακρατικών φορολογικών κανόνων, κατά το άρθρο των Alexander I. Pogorletskiy και Fritz Söllner, Pandemics and tax innovations: what can we learn from history?, Journal of Tax Reform, vol 6, no 3 (2020).

Οι Pierce O’Reilly, Sarah Perret και Kurt Van Dender συζητούν στο άρθρο τους Tax and fiscal policy in response to the coronavirus crisis: strengthening confidence and resilience, INTERTAX, vol. 48, issue 8 & 9 (2020) την εξέλιξη που μπορεί να έχει το φορολογικό σύστημα λόγω της πανδημίας καθώς και την προοπτική του ως μέσο για την αντιμετώπιση νέων κρίσεων.

Διάγραμμα περιεχομένου: distinguishing policy phases / immidiate measures: supporting cash-flow, business employment / protecting household income and employment and keeping business afloat / shift to fiscal stimulius to ensure recovery after containment and mitigation / tax policy in the aftermath of the crisis.

Δημοκρατία και πανδημία. Η νέα έκθεση Global State of Democracy (GSoD) In ​​Focus του International Institute for Democracy and Electoral Assistance (International IDEA) δημοσιεύτηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2020. Η έκθεση παρέχει σύντομη επισκόπηση της παγκόσμιας κατάστασης της δημοκρατίας στα τέλη του 2019, δηλαδή πριν από την εκδήλωση της πανδημίας, και αξιολογεί τις επιπτώσεις που έχει η πανδημία στη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος παγκοσμίως το 2020. Η έκθεση βασίζεται σε δεδομένα που συλλέχθηκαν μέσω του Global Monitor του International IDEA του COVID-19’s Impact on Democracy and Human Rights, πρωτοβουλία που συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση: https://www.idea.int/publications/catalogue/global-democratic-trends-before-and-during-covid19.

Στήριξη επιχειρήσεων. Οι διαθέσιμες επιλογές για την υποστήριξη της ανάκαμψης της οικονομίας, όπως π.χ. φορολογικά κίνητρα για τις εταιρείες, μια προσωρινή μείωση του συντελεστή ΦΠΑ και προσωρινή απαλλαγή από τους φόρους επί των επαγγελματικών ακινήτων είναι μερικά από τα θέματα που συζητούνται στο άρθρο, Discretionary fiscal responses to the COVID-19 pandemic των Michael P Devereux, İrem Güçeri, Martin Simmler, Eddy H F Tam, Oxford Review of Economic Policy, vol. 36, issue supplement 1 (2020), p.p S225–S241.

ΕΝΑ / Οικονομικές προσεγγίσεις & εκφάνσεις της κρίσης του COVID-19. Το κράτος καλείται να ανακτήσει έναν πολυδιάστατο ρόλο: Σε οικονομικό επίπεδο, για την αντιμετώπιση της οικονομικής ύφεσης και την αποφυγή μιας νέας κρίσης χρέους. Στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής, για την ενίσχυση του δημόσιου αγαθού της υγείας και την αντιμετώπιση των αποτυχιών της αγοράς στον εν λόγω τομέα σε μια συγκυρία ραγδαίας και συνεχούς αύξησης των ανισοτήτων εισοδήματος και πλούτου σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε αναπτυξιακό επίπεδο, με στόχο την υποστήριξη της κολοσσιαίας διαδικασίας μετασχηματισμού του παραγωγικού μοντέλου σε ένα νέο βιώσιμο αναπτυξιακό μοντέλο το οποίο θα ενσωματώνει τις απολύτως επίκαιρες κατευθύνσεις των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, σύμφωνα με τη μελέτη Οικονομικές προσεγγίσεις & εκφάνσεις της κρίσης του Covid-19, ΕΝΑ Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών, Μάρτιος 2020

Διασώζοντας τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από την καταιγίδα COVID-19. Μόνο λίγες πολιτικές πρωτοβουλίες, μέχρι σήμερα, έχουν ως στόχο την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ανθεκτικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και του δυναμικού ανάπτυξης τους. Για παράδειγμα, η Κορέα και η Ιρλανδία πήραν μέτρα προκειμένου οι μικρές επιχειρήσεις να υιοθετήσουν νέες διαδικασίες εργασίας, να επιταχύνουν τη ψηφιοποίηση τους και να βρουν νέες αγορές. Τέτοια μέτρα διαρθρωτικής στήριξης, μαζί με έξυπνες λύσεις, πρέπει να περιληφθούν – στην επόμενη φάση των πολιτικών πρωτοβουλιών – για τη διάσωση των μικρομεσαίων, κατά το άρθρο της Maria Kamal-Chaoui, Rescuing SMEs from the COVID storm: What’s next?,OECD forum network.

Οι Òscar Jordà, Sanjay R. Singh και Alan M. Taylor στο άρθρο τους, Longer-run economic consequences of pandemics, Federal Reserve Bank of San Francisco, WP 09/2020, διαπραγματεύονται ερωτήσεις όπως; πώς επηρεάζουν οι μεγάλες πανδημίες την οικονομική δραστηριότητα μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα; υπάρχει συνέπεια με αυτά που ορίζει η οικονομική θεωρία; Δεδομένου ότι πρόκειται για σπάνια γεγονότα, καταλήγουν ότι απαιτούνται ιστορικά στοιχεία για πολλούς αιώνες.

ΟΟΣΑ, Tax in the time of COVID-19.

ΟΟΣΑ, Centre on well-being, inclusion, sustainability and equal opportunity (WISE). Στις 25 Νοεμβρίου 2020, ξεκίνησε η λειτουργία του Κέντρου OECD, Centre on well-being, inclusion, sustainability and equal opportunity (WISE). Το WISE θα συλλέξει νέα δεδομένα και θα προτείνει λύσεις προκειμένου να βελτιωθεί η ευημερία των ανθρώπων και να μειωθούν οι ανισότητες. Σκοπός του Κέντρου είναι η πληρέστερη κατανόηση του αντίκτυπου των πολιτικών και των επιχειρηματικών δράσεων στη ζωή των ανθρώπων στη COVID-19 εποχή. Στην έκθεση Building back better: a sustainable, resilient recovery after COVID-19, OECD (2020) υποστηρίζεται ότι, πρέπει να αποφευχθεί η επιστροφή στο «business as usual» και στα καταστροφικά για το περιβάλλον επενδυτικά πρότυπα και δραστηριότητες, προκειμένου η οικονομική ανάκαμψη από την κρίση του COVID-19 να είναι ανθεκτική.

ThinkTanks‘ reports on COVID-19 and the recovery fund. Στον ιστότοπο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου παρέχεται πληροφόρηση για τις εκθέσεις ThinkTanks για το COVID-19. Οι εκθέσεις αφορούν την περίοδο από τον Μάρτιο 2020 και εφεξής. Ο ιστότοπος ενημερώνεται τακτικά.

Τιμολογώντας τον άνθρακα στη COVID-19 εποχή. Η έκθεση του ΟΟΣΑ carbon pricing in times of COVID-19: what has changed in G20 economies? κάνει τον απολογισμό της εξέλιξης των τιμών του άνθρακα στις οικονομίες των χωρών του G20 μεταξύ 2018 και 2021. Επίσης εκτιμά ότι, η τιμολόγηση του άνθρακα είναι ένα ισχυρό εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει τις χώρες να επιτύχουν τους κλιματικούς στόχους και να υποστηρίξουν μια πράσινη ανάκαμψη. Η εκτίμηση γίνεται με βάση τις τιμές που προκύπτουν από τους φόρους άνθρακα, τα συστήματα εμπορίας εκπομπών και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης καυσίμων. Οι χώρες του G20 αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

OECD Forum Series. Στον ΟΟΣΑ, την Τετάρτη 30.9.2020 συζητούν: τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη συμβαδίζουν με ισχυρή οικονομική απόδοση. Οι εταιρείες με υψηλές βαθμολογίες σε κριτήρια ESG τείνουν να παρουσιάζουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα χάρη στην καλύτερη εταιρική διακυβέρνηση και στη μεγαλύτερη προβολή στις αλυσίδες εφοδιασμού. Επιπλέον, όλο και περισσότερο, το σημερινό εργασιακό δυναμικό επιθυμεί να εργαστεί για μια εταιρεία με θετικό κοινωνικό αντίκτυπο.t

Σύνταγμα και πανδημία. Διαδικτυακή εκδήλωση του Ομίλου “Αριστόβουλος Μάνεσης” σε συνεργασία με την αλυσίδα πολιτισμού IANOS, τις εκδόσεις Παπαζήση και τις εκδόσεις Ευρασία με θέμα: Σύνταγμα και πανδημία. Συζητητές οι ακαδημαϊκοί και μέλη του Ομίλου, Σπύρος Βλαχόπουλος, Απόστολος Παπατόλιας, Ιφιγένεια Καμτσίδου, Γιώργος Καραβοκύρης, ενώ την εκδήλωση συντόνισε ο Νίκος Αλιβιζάτος.

Απαλλαγή ΦΠΑ στα εμβόλια και τεστ COVID-19. Το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε τροπολογίες στην οδηγία σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ), ώστε να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να απαλλάσσουν προσωρινά τα εμβόλια και τα τεστ COVID-19, καθώς και τις στενά συνδεδεμένες με αυτά υπηρεσίες, από τον ΦΠΑ. Η απαλλαγή ισχύει μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2022.

Getting it right: promoting equity and accountability in the COVID-19 response. Η Kristalina Georgieva, εκτελεστική διευθύντρια του ΔΝΤ δηλώνει στη διαδικτυακή συζήτηση της Επιτροπής #OpenBudgets στις 16 Δεκεμβρίου 2020: “από την έναρξη της κρίσης COVID-19, συμβουλέψαμε τις κυβερνήσεις να διατηρήσουν τις αποδείξεις από δαπάνες έκτακτης ανάγκης. Οι αποδείξεις δεν μπορούν να στοιβάζονται σε ένα συρτάρι και να ξεχνιόνται. Πρέπει να παρακολουθούνται, να δημοσιοποιούνται και να ελέγχονται”. Η συζήτηση επιχειρεί να απαντήσει σε ερωτήματα όπως, πώς μπορεί να προωθηθεί η ισότητα και η λογοδοσία στις δημόσιες δαπάνες έκτακτης ανάγκης; πώς μπορεί να ενισχυθεί ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών στην παρακολούθηση αυτών των δαπανών;

Guidance on the transfer pricing implications of the COVID-19 pandemic. Ο Οδηγός για τις ενδοομιλικές συναλλαγές κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 δημοσιοποιήθηκε από τον ΟΟΣΑ στις 18 Δεκεμβρίου 2020. Αντιπροσωπεύοντας τη συναίνεση των 137 μελών του ΟΟΣΑ / G20 Inclusive Framework για το BEPS, παρέχει τις απαραίτητες διευκρινίσεις για την εφαρμογή των κανόνων τιμολόγησης στις ενδοομιλικές συναλλαγές για την περίοδο που επηρεάζεται από το COVID-19.

διαΝΕΟσις. Ο ιστότοπος του διαΝΕΟσις παραθέτει άρθρα, έρευνες και αναλύσεις ειδικών για τις διάφορες εκφάνσεις της κρίσης της πανδημίας.

EY’s Global COVID-19 Stimulus Tracker.Το Global COVID-19 Stimulus Tracker της Ernest Young παρέχει ένα πανόραμα των μέτρων που έχουν ανακοινωθεί σε χώρες σε όλο τον κόσμο ως απάντηση στη κρίση της πανδημίας. Το tracker ενημερώνεται καθημερινά: https://www.ey.com/en_us/tax/how-covid-19-is-causing-governments-to-adopt-economic-stimulus.

Kluwertaxblog. Ο ιστότοπος http://kluwertaxblog.com/category/archives/covid-19/ παραθέτει τα φορολογικά ζητήματα που προκύπτουν από τα μέτρα που λαμβάνουν οι εθνικές κυβερνήσεις και οι διεθνείς και υπερεθνικοί οργανισμοί για την αντιμετώπιση της κρίσης της πανδημίας.

ΙΣΝ/SNF ΔΙΑΛΟΓΟΙ: Η οικονομία σε πρόκληση

Το μέλλον του γραφείου. Η κρίση του COVID-19 σήμανε για πολλούς ανθρώπους να δουλεύουν από το σπίτι, αλλά θα επιστρέψουμε ποτέ στα γραφεία, και αν το κάνουμε, θα είναι στα ίδια γραφεία, να κάνουμε την ίδια δουλειά, με τις ίδιες ώρες; Στις 11 Νοεμβρίου 2020, ο Andrew Baum, Καθηγητής Πρακτικής Διοίκησης και επικεφαλής της πρωτοβουλίας Future of Real Estate στο Saïd Business School, Oxford University, UK καθοδηγεί το πάνελ των συζητητών για το μέλλον του γραφείου ως εργασιακός χώρος.

Can social impact survive the crisis? Στο Business School Oxford University, την Πέμπτη 1.10.2020 συζητούν τη σημασία των κοινωνικών επιπτώσεων για την επίλυση των απειλών που αντιμετωπίζουμε, από την κλιματική αλλαγή έως τη μετάδοση ασθενειών, σε ένα οικονομοεπιχειρηματικό περιβάλλον που πλήττεται από την πανδημία. Συζητητές οι: Marya Besharov, Professor of Organisations and Impact Saïd Business School, Shivani Garg Patel, Chief Strategy Officer, Skoll Foundation, Zhao Meng, Associate Professor, NTU Singapore, Francois Bonnici, Director and Head, Schwab Foundation, Marc Ventresca, Associate Professor of Strategic Management.