Κάνουμε αρκετά για να αντιμετωπίσουμε τη φοροδιαφυγή; Η έρευνα με τίτλο Global tax evasion report 2024 που δημοσιοποίησαν πρόσφατα οι ερευνητές του Ευρωπαϊκού Φορολογικού Παρατηρητηρίου EU Tax Observatory με επικεφαλής τον καθηγητή Gabriel Zucman επιχειρεί να δώσει απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Οι ερευνητές του EU Tax Observatory προσεγγίζουν το θέμα με βάση τη φορολογική εμπειρία της τελευταίας δεκαετίας, της οποίας κύριο χαρακτηριστικό είναι η πολιτική διάσταση που έχει λάβει η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μετά την αποκάλυψη σκανδάλων και αθέμιτων φορολογικά πρακτικών που αποσκοπούσαν στη φοροαποφυγή ή στη φοροδιαφυγή.

Η έρευνα Global tax evasion report 2024αποτυπώνει τα μέτρα που η παγκόσμια κοινότητα έχει αναλάβει για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και στη συνέχεια αξιολογεί τα αποτελέσματα από τη μέχρι τώρα εφαρμογή τους. Τα μέτρα που έχουν αναληφθεί από τα κράτη είναι η ενισχυμένη διοικητική συνεργασία, η αποκάλυψη  τραπεζικών συναλλαγών ιδιωτών και εμπορικών συναλλαγών πολυεθνικών εταιρειών (country by country report),  η ανταλλαγή πληροφοριών και ο ελάχιστος συντελεστής φορολόγησης εταιρικών κερδών. Η εφαρμογή, από το 2017, της αυτόματης ανταλλαγής των τραπεζικών πληροφοριών σε περισσότερες από 100 χώρες (στην Ευρωπαϊκή Ένωση εφαρμόστηκε στο πλαίσιο της οδηγίας DAC που υιοθετήθηκε το 2016) συνετέλεσε στην άρση του τραπεζικού απορρήτου και στην αποκάλυψη πλούτου που δεν είχε φορολογηθεί. Μάλιστα η υπεράκτια φοροδιαφυγή, δηλαδή η εναπόθεση χρηματικών ποσών σε υπεράκτια πιστωτικά ιδρύματα,  μειώθηκε κατά περίπου τρεις φορές την τελευταία δεκαετία. Αυτή η επιτυχία, – εκτιμούν οι ερευνητές  – δείχνει ότι μπορεί να σημειωθεί ταχεία πρόοδος στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής εάν υπάρχει πραγματική πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο.