Αρχές / Ελάχιστος συντελεστής για τη φορολογία των κερδών / Ελευθερία εγκατάστασης / Πολυεθνικές /Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΦΔ)

Αρχές. Το άρθρο του Hugh J. Ault, Some reflections on the OECD and the sources of international tax principles, Tax Notes International, vol.70 (12), 2013, επικεντρώνεται στο έργο του ΟΟΣΑ για τον ορισμό της μόνιμης εγκατάστασης, της μεταβίβασης των τιμών των άυλων στοιχείων και στις εργασίες για τη διάβρωση βάσης και τη μετατόπιση κερδών (“BEPS”). Μετά την περιγραφή αυτών των νομικών εξελίξεων, ο Ault αναφέρεται σε πιο βασικά ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θεσπίζονται οι αρχές του διεθνούς φορολογικού δικαίου και ιδιαίτερα οι κανονιστικές αξιώσεις στην άσκηση των φορολογικών δικαιωμάτων.

Ελάχιστος συντελεστής για τη φορολογία των κερδών. Την Παρασκευή 8.10.2022, στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ, 136 χώρες συμφώνησαν να προβούν στην πιο σαρωτική, των τελευταίων 100 ετών, μεταρρύθμιση των παγκόσμιων κανόνων για τη φορολόγηση των εταιρικών κερδών. Η μεταρρύθμιση περιλαμβάνει δύο πυλώνες. Ο πυλώνας 1 ανακατανέμει τα φορολογικά δικαιώματα σε όφελος της χώρας κατανάλωσης. Ο Πυλώνας 2 εξασφαλίζει έναν ελάχιστο πραγματικό συντελεστής φόρου για τα εταιρικά κέρδη 15%. Ο Πυλώνας 2 θα ισχύει για όλους τους ομίλους πολυεθνικών επιχειρήσεων (MNE) με έσοδα άνω των 750 εκατομμυρίων ευρώ. Η μελέτη του Moritz Scherleitner (Aalto University, Finland), Should the EU implement a minimum corporate taxation directive? διερευνά εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εφαρμόσει οδηγία που θα προβλέπει έναν ελάχιστο συντελεστή για τη φορολογία των επιχειρήσεων. Παρά τις νομικές και πολιτικές διαστάσεις ενός τέτοιου εγχειρήματος, η μελέτη εκτιμά ότι το εγχείρημα μπορεί να πετύχει.

Η Grace Perez-Navarro στο guest editorial με τίτλο What does pillar two’s global minimum tax mean for tax incentives?, Intertax, vol. 51 (2023), παρέχει μια επισκόπηση του τρόπου με τον οποίο οι κανόνες για την εφαρμογή του παγκόσμιου ελάχιστου φόρου – κανόνες GloBE – μπορεί να επηρεάσουν τις μορφές των φορολογικών κινήτρων. Η συγγραφέας σημειώνει ότι ο σχεδιασμός των φορολογικών κινήτρων χρειάζεται να επανεξεταστεί.

Ένας ελάχιστος συντελεστής για τη φορολογία των επιχειρήσεων θα οδηγήσει σε μείωση της μετατόπισης κερδών διαβαζουμε στο άρθρο των Clemens Fuest και Florian Neumeier, The revenue effect of a global effective minimum tax, EconPol Forum 23 (6), CESifo, Munich, 2022.

Η παγκόσμια συμφωνία του Οκτωβρίου 2021 για τον καθορισμό ενός παγκόσμιου ελάχιστου εταιρικού φορολογικού συντελεστή μπορεί να αποφέρει θετικά αποτελέσματα για όλους, ιδιαίτερα όσον αφορά τη φορολογική κυριαρχία και τη φορολογική ηθική. Όμως, το κατά πόσον δίκαια είναι αυτά τα αποτελέσματα εξαρτάται από τη συγκριτική αξιολόγηση τους διαβάζουμε στην εργασία The percieved (un)fairness of the global minimum corporate tax rate που παρουσίασε η Rita de la Feria στο Σεμινάριο The Global Minimum Corporate Tax, που έγινε στο Πανεπιστήμιο του Λουξεμβούργου τον Μάρτιο 2022.

Η έκθεση The Global Minimum Tax: from agreement to implementation,Τhe World Bank 2022 δίνει μια επισκόπηση των βασικών κανόνων για τον ελάχιστο συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων, εξετάζει την εφαρμογή του ελάχιστου συντελεστή σε περισσότερες χώρες, αξιολογεί τα βασικά ζητήματα πολιτικής (συμπεριλαμβανομένου του αντίκτυπου στα φορολογικά κίνητρα), ενώ, προτείνει ένα πλαίσιο αξιολόγησης των επιλογών για την εφαρμογή των κανόνων.

Ελευθερία εγκατάστασης. ‘Εχει κριθεί ότι, σύμφωνα με τη φορολογική αρχή της εδαφικότητας, δεν συνεπάγεται έμμεση ή συγκεκαλυμμένη διάκριση η εξουσία του κράτους να θεωρήσει ότι για τον υπολογισμό της φορολογικής βάσης μη κατοίκων του κράτους αυτού λαμβάνονται υπόψη μόνο τα κέρδη και οι ζημίες που προέρχονται από τις δραστηριότητες τους εντός του κράτους αυτού ….. Όμως έχει κριθεί ότι, η αρχή της εδαφικότητας δεν απαγορεύει το συνυπολογισμό για φορολογούμενο που υπόκειται πλήρως στο φόρο κράτους μέλους, των ζημιών από ακίνητο ιδιοκτησίας του που βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος, διαβάζουμε στο άρθρο της Α. Δεδούλη-Λαζαράκη, Η αρχή της εδαφικότητας, η ελευθερία της εγκατάστασης των εταιριών και η εταιρική φορολογία στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΕφημΔΔ 4/2020, σ.457-477.

Διάγραμμα περιεχομένου: 1.Εισαγωγή 2.Η επιτακτικότατα της φορολογίας 3.Η οριοθέτηση της αρχής της φορολογικής εδαφικότητας από το ΔΕΕ (η σχέση της αρχής της φορολογικής εδαφικότητας με την ελευθερία εγκατάστασης των εταιριών / αναγνώριση της αρχής της εδαφικότητας από το ΔΕΕ / σχετικοί δικαιολογητικοί λόγοι/συνοχή φορολογικού συστήματος) 4.Τα βήματα νομοθετικής εναρμόνισης στην εταιρική φορολογία που οδηγούν σε περαιτέρω αποδυνάμωση της αρχής της φορολογικής εδαφικότητας 5. Ανακεφαλαίωση 6. Συμπέρασμα

Πολυεθνικές. Η συζήτηση για τη φορολόγηση των πολυεθνικών έχει δύο διακριτά σκέλη, υποστηρίζει ο Manal S. Corwin στην ομιλία του Sense and Sensibility: The policy and politics of BEPS. Will global tax policy consensus translate into coordinated implementation. Το ένα είναι η συζήτηση πολιτικής σχετικά με την επάρκεια των τρεχόντων διεθνών φορολογικών κανόνων και προτύπων για την προστασία της φορολογικής βάσης των φορολογικών δικαιοδοσιών. Το δεύτερο είναι μια άκρως πολιτικοποιημένη δημόσια συζήτηση που επικεντρώνεται στη φορολογική ηθική και στο αν, οι πολυεθνικές εταιρίες πληρώνουν το “δίκαιο μερίδιο” των φόρων τους.

Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΦΔ). Οι R.S. Avi-Yonah και B. Arnold στις εργασίες τους Double tax treaties: an introduction, 2007 και An introduction to tax treaties, αντίστοιχα, παρέχουν εμπεριστατωμένη ανάλυση των αρχών που διέπουν τις ΣΑΦΔ.