Η μελέτη A modern excess profit tax του Ευρωπαϊκού Παρατηρητήριου Φορολογίας EU Tax Observatory παρουσιάζει ένα νέο τρόπο φορολόγησης των υπερκερδών. Η μελέτη προτείνει να φορολογηθεί η αύξηση στη χρηματιστηριακή κεφαλαιοποίηση εταιρειών που επωφελούνται από έκτακτα περιστάσεις, όπως οι εταιρείες ενέργειας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Υποκείμενοι στο φόρο είναι οι εταιρίες ενέργειας που έχουν την έδρα τους ή πραγματοποιούν πωλήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η μελέτη υπολογίζει ότι αν η φορολογία αυτή επιβαλλόταν από τον Ιανουάριο του 2022 έως τον Σεπτέμβριο του 2022 θα απέφερε περίπου 80 δισεκατομμύρια ευρώ σε δημόσια έσοδα (0,4% του ΑΕΠ) για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η μελέτη Taxing windfall profits in the energy sector, IMF note/2022/002 εξετάζει τις δυνατότητες φορολόγησης των υπερκερδών. Μεταξύ άλλων η μελέτη προτείνει την εισαγωγή ενός μόνιμου φόρου στα απροσδόκητα κέρδη από την εξόρυξη ορυκτών καυσίμων.

Ο Michael P. Devereux γράφει στο άρθρο του An excess profits tax, Oxford University Centre for Business Taxation, Blog, 19 July 2024, ότι ο φόρος στα υπερκέρδη έχει πολλές ελκυστικές ιδιότητες: είναι ουδέτερος σε σχέση με τις επιχειρηματικές αποφάσεις, δεν είναι εμπόδιο στην οικονομική ανάπτυξη και είναι απλός στη διαχείρισή του.

Η έκτακτη εισφορά που επιβλήθηκε με το άρθρο 37 του ν. 4936/2022 (ΦΕΚ Α 105/Α/27.5.2022) στις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σκοπεύει στη δημιουργία πόρων για την επιδότηση μέρους της τιμολογητέας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και, κατ’ επέκταση, τη στήριξη των τελικών καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβασή τους σε αγαθό ζωτικής σημασίας για το κοινωνικό σύνολο – έκρινε το Συμβούλιο της Επικρατείας στην απόφασή του, ΣτΕ 187/2024. Επίσης ότι, η επιβολή της εισφοράς δεν καθιστά αδύνατη ή υπέρμετρα δυσχερή την άσκηση της επιχειρηματικής ελευθερίας των εταιριών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, δεδομένου ότι αυτές διατηρούν και μετά την επιβολή της εισφοράς, όχι μόνο την αναμενόμενη κερδοφορία τους, αλλά και μέρος της απρόβλεπτης αύξησής της.

Τη συμβατότητα του φόρου στα υπερκέρδη (κανονισμός (ΕΕ)2022/1854) με τις νομικές αρχές του ενωσιακού δικαίου εξετάζουν οι Tim van Brederode και Federica Casano στο άρθρο τους EU public intervention in the energy market: a stroke of good luck or misfortune?, INTERTAX, vol 51, issue 11.

Οι Allison Christians και Tarcísio Diniz Magalhães συγγραφείς του άρθρου It’s time for pillar 3: a global excess profits tax for COVID-19 and beyond, Tax Notes International, 4 (2020) εξετάζουν προτάσεις για το σχεδιασμό ενός παγκόσμιου φόρου στα υπερκέρδη.